Door Jan Verhoeven
Zaterdag 12 september was ik in Zeist op de landelijke conferentie ‘Werk aan de winkel’ van de Antroposofische Vereniging. Wat mij daar aangenaam trof was een nieuwe beweging. Een hervatting van de sociale impuls in ontmoeting en samenwerken vanuit vertrouwen en de moed om te denken. Ik weet uit gesprekken dat deze beweging al eerder is begonnen maar voor mij was het de eerste persoonlijke ontmoeting daarmee in landelijk verband.
Echt denken vraagt om moed. Veel van ons denken is feitelijk niet veel meer dan het afdraaien van een grijsgedraaide plaat.
Denken is meer dan het hebben van gedachten, een mening uiten of een pasklaar antwoord geven. Piekeren is geen denken zoals het rationaliseren van een mening dat ook niet is.
In onze tijd is het meer dan voorheen belangrijk dat we echt leren denken. We worden overspoeld door meningen en hebben zelf ook een tas vol meningen.
Gelukkig is ons als mens iets geschonken wat met liefdevolle aandacht en goede wil kan voeren tot vrijmoedigheid. Mooi passend woord voor deze tijd. Vrijheid en moed in één woord met elkaar verbonden.
Dat iets is het onbevangen en met aandacht observeren van onze eigen denkactiviteit met het licht van ons ik. Dat doen we vrijwel nooit. Ik snap wel waarom want als je dat voor het eerst doet dan weet je niet wat je overkomt. Het lijkt wel alsof je tot dan toe geslapen hebt in je leven. Er is dus moed voor nodig om dit te doen. Maar je bent nooit te jong of te oud om ermee te beginnen.
Om die grijsgedraaide plaat bewust te ervaren kun je proberen om 20 minuten stil te zijn. Opkomende gedachten en gevoelens onderdruk je niet maar je gaat er ook niet op in. Je laat ze zachtjes lost. Dit levert een belangrijke waarneming op: dat die gedachten en gevoelens vanzelf komen en dat jij daar weinig of geen inbreng in hebt! Je gaat daardoor ook begrijpen waarom je zo voorspelbaar bent voor anderen. Voorspelbaar in hoe je reageert. Je gaat zien hoe je fysieke, lichaamsgebonden denken werkt. Alsof er een plaat wordt afgespeeld. Vaak nuttig maar ook heel beperkt.
Als je deze stilteoefening op je dagelijkse menu zet dan ga je al snel merken dat er in die 20 minuten momenten komen van werkelijke stilte. En in die stilte ben je volkomen wakker, gelijkmoedig en zonder angst. Er is moed voor nodig om dit te doen en vol te houden omdat er werkelijk van alles langs komt in die 20 minuten. Doe je het liefdevol en zachtmoedig dan ga je al vrij snel ervaren dat de stilte zich verdiept en er inspiraties komen die nieuw en levenwekkend zijn. Ook die inspiraties laat je los. Ze komen later vanzelf in je gewone dagbewustzijn om er vorm aan te geven.
Als we deze unieke en authentieke manier van denken bij een ander waarnemen dan spreken we vaak over geïnspireerd of creatief denken. En dat is het ook. Vanuit de moed om innerlijk een vrije ruimte te scheppen kan de geest inspirerend werken. Ons denken is dan één met de stroom van het wereldgebeuren. Het is als stromend water dat mens, wereld en handeling vrij en vruchtbaar verbindt. Dit denken wordt ook wel het etherische of levende denken genoemd, ter onderscheiding van het fysieke denken vanuit de doodskrachten.
En dit levende denken werkt levenwekkend in je sociale leven en in het samen met anderen werken aan dat wat er gewild wordt vanuit de geestelijke wereld.
Wil je hier mee aan de slag? Meldt je dan aan voor het practicum filosofie van de vrijheid door Willem Daub dat begint op donderdag 22 oktober 2020 om 20.00 uur.